Zaprojektowałeś piękną wizytówkę na ekranie, a z drukarni odebrałeś kartonik z uciętym logo i wyblakłymi kolorami? To klasyczny scenariusz, gdy plik "ekranowy" trafi na maszynę drukarską bez odpowiedniego przygotowania. Drukarnia to nie biurowa drukarka – tu rządzą twarde zasady fizyki i chemii.
W tym kompendium zebraliśmy całą wiedzę potrzebną do tego, by Twój projekt wyglądał na papierze (lub banerze) dokładnie tak, jak sobie wymarzyłeś. Niezależnie od tego, czy jesteś początkującym grafikiem, czy przedsiębiorcą zlecającym druk – ten poradnik zaoszczędzi Ci czasu, pieniędzy i nerwów.
W tym artykule znajdziesz:
1. Święta Trójca DTP: Spady, Kolory, Rozdzielczość
Zanim przejdziesz do kreatywnego projektowania, musisz ustawić te trzy parametry. Bez nich żaden projekt nie przejdzie weryfikacji w profesjonalnej drukarni.
A. Spady (Bleed) – dlaczego są niezbędne?
Wyobraź sobie, że gilotyna w drukarni tnie stos 1000 wizytówek. Ostrze ma minimalną tolerancję błędu (ok. 0,5 - 1 mm). Jeśli Twoje tło kończy się równo z krawędzią wizytówki, to przy minimalnym przesunięciu noża na gotowym wydruku pojawi się biały, nieestetyczny pasek.
Rozwiązanie: Musisz wyciągnąć tło poza format docelowy. Ten dodatkowy obszar to spad.
- Standardowy spad: 2 mm lub 3 mm z każdej strony.
- Przykład: Wizytówka ma 90x50 mm. Projekt ze spadami 2 mm musi mieć wymiar 94x54 mm.
Oprócz spadów (na zewnątrz), pamiętaj o marginesie wewnętrznym (ok. 3-5 mm od krawędzi). Nie umieszczaj tam ważnych tekstów ani logo, aby nie zostały ucięte lub nie wyglądały na "przyklejone" do krawędzi.
B. Kolory: CMYK vs RGB – wieczna walka
To najczęstszy powód rozczarowań ("Dlaczego ta zieleń jest taka brudna?").
- RGB (Red, Green, Blue): To kolory światła. Widzisz je na monitorze, telefonie i w aparacie. Są jaskrawe, neonowe i nasycone.
- CMYK (Cyan, Magenta, Yellow, Key/Black): To kolory farby drukarskiej. Papier nie świeci – on odbija światło. Paleta CMYK jest węższa niż RGB.
Zasada: ZAWSZE projektuj w trybie CMYK lub konwertuj plik do CMYK przed wysyłką. Jeśli wyślesz plik RGB, maszyna drukarska przekonwertuje go automatycznie, co często powoduje "zgaszenie" żywych kolorów.
Chcesz zgłębić temat kolorów? Przygotowaliśmy o tym osobny, szczegółowy artykuł: Jaka jest różnica między CMYK a RGB i dlaczego to ważne w druku?
C. Rozdzielczość (DPI) – koniec z pikselozą
DPI (Dots Per Inch) określa, jak wiele kropek składa się na cal obrazu. Im więcej, tym obraz ostrzejszy.
- Ekran: 72 DPI (wygląda dobrze na monitorze, ale fatalnie w druku).
- Druk standardowy (wizytówki, ulotki, katalogi): Wymagane 300 DPI w skali 1:1.
- Wielki format (banery oglądane z daleka): Często wystarczy 150 DPI lub nawet mniej przy gigantycznych siatkach mesh.
2. PDF, JPG czy TIFF? W czym wysłać plik?
Zapisanie projektu w złym formacie może zniweczyć godziny Twojej pracy.
| Format | Werdykt | Dlaczego? |
|---|---|---|
| ZDECYDOWANIE TAK | Standard poligraficzny (najlepiej PDF/X-1a:2001 lub PDF/X-4). Zachowuje wektory, spady i jakość. | |
| TIFF | MOŻE BYĆ | Dopuszczalny w druku wielkoformatowym i fotografii. Pamiętaj o spłaszczeniu warstw (LZW). |
| JPG | OSTATECZNOŚĆ | Tylko przy zachowaniu max jakości i 300 DPI. Teksty mogą być lekko poszarpane (kompresja). |
| DOC, PPT | NIGDY | Programy biurowe nie nadają się do druku profesjonalnego (brak CMYK, brak spadów). |
| AI, CDR, PSD | UNIKAJ | To pliki otwarte. Ryzyko, że nam "rozsypie się" tekst lub zginie efekt, jest ogromne. Zawsze eksportuj do PDF. |
3. Typografia: Jak nie stracić polskich znaków?
Drukarnia może nie mieć czcionki, której użyłeś w projekcie (zwłaszcza jeśli to rzadki, ozdobny krój). Jeśli otworzymy taki plik, komputer podstawi domyślny font (np. Arial) i cały projekt się rozsypie.
Rozwiązanie: Zamiana tekstów na krzywe (Outline).
Ten proces zmienia litery w obiekty graficzne (wektory). Dzięki temu tekst wydrukuje się idealnie na każdym komputerze świata.
Małe czarne napisy (np. treść książki, dane na wizytówce) projektuj w 100% Black (K). Unikaj tzw. "bogatej czerni" (złożonej z 4 kolorów CMYK) dla małych czcionek, ponieważ przy minimalnym przesunięciu maszyn tekst może wyjść nieostry i "rozlany".
4. Specyfika produktów – nie wszystko drukuje się tak samo
Powyższe zasady są uniwersalne, ale różne produkty mają swoje specyficzne wymagania. Zanim zaczniesz projektować, sprawdź nasze dedykowane poradniki:
Druk Wielkoformatowy
Rollupy, banery i siatki wymagają innego podejścia do rozdzielczości i skali. Tutaj plik może być lżejszy.
Przeczytaj poradnik o Wielkim FormacieKatalogi i Broszury
Wielostronicowe publikacje rządzą się prawami spadów wewnętrznych i wymogiem liczby stron podzielnej przez 4.
Przeczytaj poradnik o KatalogachPlakaty
Jak dobrać format do treści i zadbać o czytelność z daleka? Sprawdź specyfikę plakatu.
Przeczytaj poradnik o Plakatach5. Najczęstsze błędy (i jak ich uniknąć)
- Brak spadów: Skutkuje białymi paskami na krawędziach.
- Ważne elementy przy krawędzi: Tekst lub logo umieszczone 1-2 mm od krawędzi cięcia ryzykują "przycięcie". Zachowaj min. 3 mm marginesu.
- Ramka dookoła projektu: Odradzamy stosowanie ramek blisko krawędzi wizytówki/ulotki. Przy minimalnym przesunięciu noża ramka będzie optycznie nierówna, co wygląda nieestetycznie.
- Czarna apla (tło) z samego Blacka: Duże czarne tło zrobione tylko ze 100% K może wyjść szaro-grafitowe. Aby uzyskać głęboką czerń, użyj mieszanki: C: 40, M: 40, Y: 40, K: 100.
6. CHECKLISTA DO POBRANIA: Sprawdź przed wysyłką!
Zanim wgrasz plik do naszego systemu, zadaj sobie te 5 pytań:
- ✔
Czy plik ma SPADY? (zazwyczaj +2 lub +3 mm z każdej strony)
- ✔
Czy kolory są w CMYK? (nie wysyłaj RGB!)
- ✔
Czy rozdzielczość to 300 DPI? (dla druku małego formatu)
- ✔
Czy czcionki są zamienione na KRZYWE?
- ✔
Czy format pliku to PDF? (najbezpieczniejszy wybór)
Jeśli na wszystkie pytania odpowiedziałeś "TAK" – Twój plik jest gotowy na spotkanie z naszymi maszynami! W OpenPrint zawsze weryfikujemy pliki przed drukiem, ale poprawnie przygotowany projekt to gwarancja najszybszej realizacji.
Jak przygotować plik do druku? Wielki Poradnik DTP + Checklista błędów
Proof cyfrowy, druk próbny i preflight – jak sprawdzamy Twoje pliki przed drukiem?
Od ksero do chmury: Krótka historia druku cyfrowego (Carlson, IPEX 1993)